Sữa mẹ là thức ăn tốt nhất cho sức khỏe và sự phát triển toàn diện của trẻ nhỏ. Trong sữa mẹ có chứa các dưỡng chất và kháng thể đáp ứng đầy đủ các nhu cầu thay đổi của trẻ và bảo vệ trẻ khỏi viêm nhiễm và bệnh tật. Trẻ được nuôi dưỡng hoàn toàn bằng nguồn sữa mẹ trong 6 tháng đầu đời sẽ phát triển toàn diện cả về thể lực và trí tuệ, sức đề kháng tốt, phòng ngừa các bệnh nhiễm trùng, nhiễm khuẩn, nhất là tiêu chảy và nhiễm khuẩn hô hấp.
1.Lợi ích của sữa mẹ đối với trẻ
Sữa mẹ có đủ các chất dinh dưỡng cho trẻ, bao gồm chất đường, chất béo, chất đạm, vitamin khoáng chất và nước cần thiết cho trẻ; đặc biệt là kháng thể chỉ có trong sữa mẹ có tác dụng giúp cho trẻ phòng, chống bệnh tiêu chảy, nhiễm khuẩn đường hô hấp và các bệnh ở tai, mũi, họng; phòng chống dị ứng, hen suyễn; sữa mẹ làm giảm nguy cơ bị bệnh tiểu đường. Sữa mẹ còn có vai trò giúp phát triển hệ miễn dịch tự nhiên của bé bằng cách tạo điều kiện cho các vi khuẩn có lợi trong đường ruột phát triển, giúp diệt trừ các vi khuẩn có hại từ đó đẩy lùi nguy cơ nhiễm trùng
Trong sữa mẹ tỉ lệ giữa các axit amin, các loại axit béo, các vitamin và khoáng chất rất phù hợp cho sự phát triển của hệ thần kinh và thị giác của trẻ. Đồng thời, Trẻ được bú mẹ, được nằm trong vòng tay yêu thương của người mẹ, được gần gũi, âu yếm, được nói chuyện với mẹ sẽ giúp bé phát triển nhận thức, tâm thần tốt. Ngược lại, không bú mẹ, trẻ bị cách ly, không có cảm giác bình an, hay khóc và về sau phát triển nhận thức, tâm thần kém hơn.
Tỷ lệ giữa các khoáng chất canxi, phôtpho và magiê có trong sữa mẹ là tốt nhất cho sự phát triển hệ xương của trẻ. Những yếu tố này có tác động rất lớn tới sự phát triển bền vững lâu dài của hệ xương cho tới khi về già.
Bên cạnh đó, những trẻ được bú mẹ rất ít bị mắc các khuyết tật về phát âm, vì việc bú mẹ giúp bé phát triển đồng bộ hệ cơ xương ổ miệng và má.
Trẻ được bú mẹ sớm, sẽ tạo được phản xạ mút vú, tống phân su sớm, giảm vàng da sau sinh; Đối với trẻ sinh thiếu tháng, được nuôi bằng sữa mẹ sẽ phát triển hơn những trẻ được nuôi bằng sữa ngoài.
Trẻ sinh ra không được bú mẹ trong 06 tháng đầu có tỉ lệ tử vong cao hơn 14 lần so với trẻ được bú mẹ. Vì vậy, cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 06 tháng đầu, được coi là liều văcxin hiệu nghiệm cho cơ thể non yếu của trẻ.
Như vậy, sữa mẹ sẽ giúp bé tăng trưởng tốt và phát triển toàn diện về thể chất, tâm thần và trí tuệ của trẻ. Về mặt lâu dài, lúc trưởng thành ít nguy cơ mắc các bệnh mạn tính không lây như béo phì, huyết áp, tiểu đường, tim mạch… mà những trẻ bú sữa bột, sữa công thức thường gặp.
2. Lợi ích với mẹ khi cho con bú
Nuôi con bằng sữa mẹ cung cấp một khoảng thời gian đặc biệt giúp bạn và con gần gũi, tăng cường sự gắn bó giữa mẹ và con. Khi em bé đang khóc, cho con bú sữa mẹ sẽ làm cho em bé dễ chịu và dễ dỗ dành hơn.
Sữa mẹ luôn sẵn sàng, sạch và ở nhiệt độ thích hợp. Điều này giúp tiết kiệm thời gian và dễ dàng hơn khi bạn cho con ăn đêm và khi đi du lịch.
Nuôi con bằng sữa mẹ giúp kiểm soát việc chảy máu của mẹ sau khi sinh, giảm thiểu nguy cơ ung thư vú và buồng trứng; giảm thiểu nguy cơ mẹ bị đái tháo đường tuýp 2 sau này.
Khi cho con bú sẽ kích thích cơ thể giải phóng hormone Oxytocin khiến tử cung co rút và trở lại kích thước bình thường nhanh hơn. Đồng thời nuôi con bằng sữa mẹ giúp các bà mẹ quay trở lại cân nặng trước khi mang thai nhanh hơn.
3. Nuôi con bằng sữa mẹ còn tốt cho gia đình và cộng đồng
Khi nuôi con bằng sữa mẹ bạn không phải mất tiền mua sữa, mua bình sữa hay dụng cụ pha sữa… Do đó, nuôi con bằng sữa mẹ không tạo ra ô nhiễm, bao gói và chất thải dư thừa, làm giảm chi phí chăm sóc sức khoẻ, trẻ sơ sinh ít ốm, do vậy ít phải đi bác sĩ và bệnh viện. Đồng thời, làm giảm số ngày phụ huynh phải dùng để chăm sóc trẻ em bị bệnh ở nhà…
4. Để có đủ sữa cho con bú, bà mẹ cần thực hiện những biện pháp sau:
* Trong giai đoạn mang thai: Người mẹ cần được ăn uống đầy đủ các chất dinh dưỡng, giúp người mẹ tăng cân tốt (10-12kg), đó là nguồn dự trữ mỡ để sản xuất sữa sau khi sinh; Có chế độ nghỉ ngơi, lao động hợp lý, tinh thần thoải mái.
* Giai đoạn cho con bú: Người mẹ cần phải ăn đủ, uống đủ, ngủ đủ giấc. Khẩu phần ăn cần cao hơn mức bình thường. Nên ăn thêm quả chín để có đủ vitamin. Các món ăn cổ truyền như cháo chân giò gạo nếp, ý dĩ hoặc vừng rang muối giã nhỏ ăn với xôi có tác dụng kích thích bài tiết sữa; hạn chế các thức ăn gia vị như ớt, hành, tỏi vì nó qua sữa gây mùi khó chịu, trẻ dễ bỏ bú. Người mẹ cho con bú nên uống nhiều nước nhất là cháo, nước hoa quả, sữa…(mỗi ngày khoảng 1,5-2,0 lít). Khi cho con bú, nên hạn chế dùng thuốc vì một số thuốc có thể qua sữa gây ngộ độc cho trẻ và làm giảm tiết sữa nên việc dùng thuốc phải có sự tư vấn của thầy thuốc.
Hiện nay tình trạng sản xuất, kinh doanh, quảng cáo các sản phẩm dinh dưỡng dùng cho trẻ nhỏ, bình bú và vú ngậm nhân tạo chưa tuân thủ quy định tại Nghị định 100/2014/NĐ-CP ngày 06 tháng 11 năm 2014 của Chính phủ quy định về kinh doanh và sử dụng sản phẩm dinh dưỡng dùng cho trẻ nhỏ, bình bú và vú ngậm nhân tạo, gây ảnh hưởng không nhỏ đến việc nuôi con bằng sữa mẹ và sự phát triển toàn diện của trẻ. Đặc biệt, trong thời gian vừa qua, các cơ quan chức năng đã phát hiện một số doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh, quảng cáo, phân phối nhiều loại sữa giả, trong đó có sữa dinh dưỡng dùng cho trẻ nhỏ. Chính vì vậy việc nuôi con bằng sữa mẹ là cách tốt nhất và an toàn nhất để nuôi dưỡng trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) đã khuyến cáo tất cả các bà mẹ nên nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ ít nhất trong 6 tháng đầu.
Việc nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu và tiếp tục cho con bú đến 2 tuổi có ý nghĩa rất quan trọng đối với sự phát triển của trẻ. Gia đình và cộng đồng cần chung tay tạo điều kiện hỗ trợ cho các bà mẹ nuôi con bằng sữa mẹ thành công.
“Hãy nuôi con bằng sữa mẹ cho sự phát triển toàn diện của trẻ”
Trang: TT&GDSK Trung tâm Y tế khu vực Ninh Sơn
